Het is donderdagochtend. Voor de ingang van de kliniek in Cairo stopt een ezelkar. Vóór de kar staat een sterke, gezonde ezel. Op de kar ligt een bewegingloos dier, vastgebonden met een paar touwen. Een hoopje ellende; de schim van wat ooit een sterke ezel moet zijn geweest.
Dierenarts mevrouw Dr. Iman heeft vandaag dienst. De jongen die de kar bestuurt komt uit de wijk Sahel al Nabi. Hij vertelt dat de ezel zij aan zij met zijn gezonde ezel de kar heeft getrokken, totdat hij zijn hoef verloor. Deze jonge eigenaar, die de ezel tot het uiterste heeft gedreven, heeft niet willen zien dat het niet meer ging. Zijn gedrag kan niet worden goed gepraat. Dr. Iman is een realist. Ze heeft hem op het hart gedrukt dat hij zijn gezonde dier beter moet verzorgen, maar of hij haar adviezen ter harte zal nemen, betwijfelt ze.
De verzorgers van de kliniek tillen de ezel van de kar en zetten hem voorzichtig op zijn beentjes in de kraal, de buitenplaats van de kliniek. Het dier zet een paar hinkstapjes omdat zijn kapotte rechtervoet geen gewicht meer kan dragen. Zo nu en dan knijpt het ezeltje de ogen dicht en trekt zijn hoofd opzij; hij verwacht een klap met een stok. Maar ditmaal krijgt hij een liefhebbende aai en hoort hij de rustige stem van een verzorger, die hij op de voet volgt.
Het ezeltje heeft geen hoef meer, is sterk vermagerd en heeft op zijn rug en hoofd de wonden van stokslagen. Dr. Iman ziet meteen dat voor dit diertje geen genezing meer mogelijk is. Stapje voor stapje leidt de verzorger de ezel naar de hoek van de kraal, waar een ruimte is ingericht voor het euthanaseren van dieren. Het laten inslapen zal niet meteen gebeuren, Dr. Iman laat het dier eerst bijkomen van de stressvolle tocht naar de kliniek. In de buitenplaats van de kliniek heerst absolute rust, die zo nu en dan wordt verstoord door gebalk of gehinnik. De verzorgers praten alleen als het echt nodig is en dan op gedempte toon.
Het is verbazingwekkend hoe het ezeltje zich staande weet te houden, ondanks de pijn. Zijn instinct is gericht op overleven. Hij eet en drinkt gretig, eerst buiten in de schaduw vóór de euthanasieruimte, daarna in de ruimte zelf, waarvan de vloer bedekt is met stro.
Het is donderdagavond. Door middel van een spuitje is het diertje uit zijn lijden verlost. Het lichaam was dusdanig verzwakt, dat het meteen was gebeurd. De verzorger en Dr. Iman zijn de laatste mensen die hij heeft gezien. Een droevig en zwaar dierenleven is waardig ten einde gebracht.
Ezeltje blijft lopen, zonder hoef. Hoe is het mogelijk?!
Pijn is bij een ezel doorgaans lastiger te herkennen dan bij een paard. Al bij lichte pijn aan het been zal een paard kreupel gaan lopen en bij koliek (buikpijn) wordt een paard onrustig of gaat het rollen. Uit onderzoek blijkt dat een ezel meestal pas pijnsignalen afgeeft wanneer een ziekte of aandoening (te) ver gevorderd is.
Een ezel met pijn vertoont subtiele veranderingen in het gedrag. Zo gaat hij bijvoorbeeld iets vaker liggen dan normaal. Veel ezel-eigenaren beschikken over onvoldoende kennis over het gedrag van ezels, waardoor ze de signalen missen, of verkeerd reageren, bijvoorbeeld door een sloom (= ziek) dier met stokslagen op te jagen. Zélfs een zorgzame eigenaar kan door het kranige karakter van de ezel de ernst van een aandoening onderschatten.
Aangenomen wordt dat ezels een hogere pijngrens hebben dan paarden. Daarnaast zijn ezels in staat om bij ernstige pijn de knop om te draaien (de zogenaamde “switched off mode”). Ze schakelen zichzelf bij wijze van spreken uit. Een ezel die in deze toestand verkeert is inactief en reageert nauwelijks op zijn omgeving. De eigenaar merkt alleen dat zijn dier iets slomer is. Het patiëntje in de kliniek in Caïro heeft zichzelf overduidelijk “uitgeschakeld”. Het is kenmerkend dat hij is blijven doorlopen, ondanks zijn kapotte, pijnlijke hoeven. Schrijnend om te bedenken dat hij maandenlang in deze toestand heeft verkeerd. Het resultaat van ernstige verwaarlozing.
Brooke Hospital for Animals dankt iedereen die bijdraagt aan het belangrijke werk van de Brooke-dierenartsen en verzorgers, waarmee jaarlijks honderdduizenden dieren hulp krijgen. Wilt u het werk van Brooke steunen, klik hier.